رونق تولید، نیازمند توسعه فناوری و کاهش هزینه‌ها
به گزارش روز سه‌شنبه ، یکی از تأکیدهای اصلی آیت الله سیدابراهیم رئیسی، حمایت از تولید و تولیدکنندگان است. رئیس جمهوری جدید چه در دوران مبارزات انتخاباتی و چه بعد از انتخابات، همواره و به درستی به این موضوع نقش و جایگاه کلیدی داده است.
تولید، چه در بخش صنعت و چه در کشاورزی یا حتی خدمات با چالش‌هایی روبه رو است که امروزه برای کمتر کسی ناشناخته است. یعنی مشکلات تا حدود زیادی مشخص است و تیم اقتصادی دولت سیزدهم می‌تواند با یک اولویت بندی صحیح به جنگ آنها برود.
بسیاری از این مشکلات و چالش‌ها از نوع ساختاری است. ساختارهای تولید به چگونگی روابط بین عناصر تولید اشاره دارند. چگونگی روابط بین کارگران و کارفرمایان، بین سرمایه و فناوری، بین فناوری و بهره‌وری و… همه عناصری که در تولید یک محصول دخیل هستند، در قالب الگویی مشخص با یکدیگر ارتباط دارند.
این چالش‌های ساختاری مهمترین مشکل حال حاضر تولید، یعنی بالا بودن هزینه‌ها را رقم زده است. از قیمت روزافزون مواد اولیه گرفته تا مالیات، هزینه بیمه و دست مزد کارگران و ده‌ها هزینه ریز و درشت دیگر رمق را از تولید گرفته و برای رونق آن باید این هزینه‌ها به طور قابل توجهی کاهش یابد.
وقتی هزینه‌های تولید بالا باشد، تولید کننده داخلی نه توان رقابت در بازارهای خارجی را دارد و نه در بازارهای داخلی قادر است به جنگ واردات برود. هرچند جلوگیری و محدود کردن واردات یکی از راه‌های حمایتی از تولید داخل است، اما نمی‌تواند به عنوان راه حلی دائمی مطرح باشد.
در بسیاری از کالاها ظرفیت تأمین نیازهای داخل از طریق تولید ملی وجود ندارد و چاره‌ای جز واردات نیست. از این رو کالاهای تولید داخلی زمانی می‌توانند با کالاهای وارداتی رقابت کنند که هم از نظر کیفیت و هم به لحاظ قیمت از شرایط رقابتی برخوردار باشند. بعلاوه، تولید کننده نمی‌تواند تنها با تکیه بر بازار داخلی کارگاه، کارخانه و تولیدی خود را زنده نگه دارد. دسترسی به بازارهای جهانی، به ویژه کشورهای همسایه ضرورتی انکارناپذیر برای رونق تولید کشور است.
از آنجایی که تولید کنندگانی از سراسر جهان در بازار کشورهای منطقه حضور دارند، تولید کننده ایرانی باید کالایی با قیمت و کیفیتی در سطح جهانی تولید کند تا بتواند با آنها رقابت داشته باشد.
یکی از مهمترین فاکتورهای تأثیرگذار در تولید صادراتی و رقابتی، پایین آوردن هزینه‌های تولید است. در این زمینه دو مورد، یعنی مالیات و بیمه از مهمترین موانع به شمار رفته و درصد قابل توجهی از هزینه تولید کالا را به خود اختصاص می‌دهند.
به گفته مسوولین، تولید در هیچ کشوری آن قدر صرفه اقتصادی ندارد که از یک طرف ۲۵ درصد مالیات پرداخت شود و ازطرف دیگر ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده نیز به آن اضافه کنند. بخش قابل توجهی از بیمه کارگران و کارمندان نیز به عهده کارفرماها بوده و هزینه‌بر است. مشکلات بیمه‌ای گاهی کارفرما را با جرایم سنگین رو به رو می‌کند.
به گفته آیت الله رئیسی، لازم است که مالیات را برای تولید از ۲۵ درصد به ۱۰ درصد و با شیب ملایم کاهش دهیم و از طرفی برای اقدامات غیرمولد، مالیات ایجاد کنیم. بدون شک این اقدام می‌تواند کمک شایانی به بخش تولید بکند.
کمبود نقدینگی و تأمین سرمایه لازم برای تداوم و توسعه کسب و کارها نیز یکی دیگر از دغدغه‌های تولید کنندگان است. آنها برای رفع مشکل نقدینگی خود به بانک‌ها روی می‌آورند، اما بالا بودن نرخ بهره بانکی هزینه‌های سنگینی را به تولید تحمیل می‌کند.
از طرفی نوسانات نرخ ارز و افزایش قیمت آن نیز مزید بر علت شده و به انحاء مختلف بر بالا رفتن هزینه‌ها تأثر می‌گذارد. بنابراین، در کنار رفع موانع مالیاتی و بیمه‌ای مدیریت اقتصاد کلان و سیاست گذاری صحیح در این حوزه، به ویژه سیاستگذاری پولی، مالی و غیره پیش نیاز کاهش بار هزینه‌ای تولید و رونق و جهش آن است.
رونق تولید در سایه فناوری
از این چالش‌های سطح کلان که بگذریم، چند موضوع دیگر در امر تولید قابل توجه است. یکی از این موارد فناوری است. تولید ما از نظر فنی و تکنیکی نیز با استانداردهای جهانی فاصله زیادی دارد. واقعیت این است که تکنولوژیِ بروز از عنصرهای کلیدی در افزایش بهره وری و کاهش هزینه‌های تولید است. در واقع بدون در نظر گرفتن جایگاه این عنصر کلیدی در ساختار تولید نمی توان در مورد سایر عناصر قضاوتی بر مبنای واقعیت انجام داد.
از دیدگاه پژوهشگران و صاحبنظران اقتصادی تولید و صادرات کالاها با استفاده از فناوری و تکنولوژی پیشرفته نشاندهنده عملکرد مناسب صنایع کشورها و توانمندی‌های رقابتی آنان در سطح بین المللی است.
تجربه کشورهای توسعه یافته نشان می‌دهد که همیشه رشد و توسعه اقتصادی به رشد و توسعه تکنولوژی وابسته بوده و به همین خاطر جهان پیوسته شاهد رونق تجارت کالاهای با فناوری بالا است. تولیدکنندگان ایران باید از نظر فنی و ابزارها و ماشین آلات تولید خود را به طور کامل به روز کنند. فناوری جدید سرعت، دقت و حجم تولید را افزایش می‌دهد.
بعلاوه، با تحولی که در دنیای ارتباطات به وجود آمده، کار بازاریابی و فروش را برای تولید کنندگان آسان کرده است. دنیای اینترنت و فضای مجازی بستر فعالیت‌های نوین اقتصادی است و بدون آن غیر ممکن است که اقتصاد کشور رنگ رونق و جهش به خود ببیند. امروزه هزاران کسب و کار و تولید کننده در بستر این فضا به فعالیت اقتصادی مشغول هستند و دولت می‌تواند در کنار توسعه زیرساخت‌ها با نظارت و تأمین امنیت فعالان اقتصادی در فضای مجازی به آنها کمک شایانی کند.
یکی دیگر از عناصر کلیدی در رونق تولید و رشد اقتصادی بهبود فضای کسب و کار و تسهیل فعالیت اقتصادی برای متقاضیان و فعالان اقتصادی است. فناوری‌های جدید بدون شک به تحقق این امر کمک خواهند کرد.
علاوه بر فناوری، نکته قابل توجه دیگر در بهبود فضای کسب و کار، ضرورت جذب سرمایه گذاری است. واقعیت این است که رونق تولید و رشد اقتصادی و به تبع آن، کاهش بیکاری و غیره نیازمند سرمایه‌گذاری است و تا زمانی که در فضای کسب وکار، بهبود لازم حاصل نشود جذب سرمایه گذاری داخلی و خارجی امری مشکل خواهد بود.
به طور کلی لازم است تیم اقتصادی دولت جهت دست‌یابی به اهداف خود در شد و رونق اقتصادی کلیت تولید را با همه عناصر آن در نظر بگیرد و با شناسایی چالش‌ها و مشکلات هر عنصر در راه اصلاح ساختار تولید قدم بردارد.
بدون شک همانطور که عناصر دخیل در تولید از وزن یکسانی برخوردار نیستند در ارائه هر راهکار و راه حلی باید به نسبت اهمیت برای آنها اولویت قائل شویم. نمی‌توان مشکل تولید را تنها بر دوش، مالیات، بیمه، افزایش دستمزد کارگران یا تکنولوژی انداخت. باید همه این موارد باهم و به نسبت نقشی که در تولید دارند اصلاح شوند.
