راه‌اندازی بزرگ‌ترین خط رنگ پودری تمام اتوماتیک ورق آلومینیوم در گروه کارخانه‌های تولیدی نورد آلومینیوم
در خصوص پیشینه فعالیت شرکت نورد آلومینیوم، توضیحاتی بفرمایید.
شرکت گروه کارخانه های تولیدی نورد آلومینیوم (سهامی عام) در سال ۱۳۵۱ در زمینی به مساحت ۲۲ هکتار توسط بخش خصوصی در شهر اراک تاسیس شد. این شرکت با برخورداری از نیروی کار مجرب و تکنولوژی منحصر به فرد نورد گرم و تجهیزات مدرن متالورژی، از بزرگ‌ترین تولید کنندگان انواع محصولات نوردی آلومینیوم در خاورمیانه به شمار می‌آید. ظرفیت تولید این شرکت سالیانه ۲۴ هزار تن ورق ، تسمه و کویل آلومینیوم، آلومینیوم کلد، پلیت و محصولات رنگی آلومینیومی است. محصولات این شرکت در صنایع خودروسازی، ساختمان و دکوراتیو، انرژی، تهویه، قطعه‌سازی، نفت، گاز و پتروشیمی، لوازم خانگی ، بسته‌بندی و… مورد استفاده قرار می‌گیرد.
شرکت نورد آلومینیوم از سال ۱۳۹۴ با همت و تلاش و پشتکار مهندسان توانمند مجموعه، در زمره شرکت‌های دانش‌بنیان در زمینه تولید آلومینیوم کلد و آلیاژهای گروه ۵۰۰۰ قرار گرفت.
برخورداری از تکنولوژی به‌روزرسانی شده نورد گرم (NASH) ایالات متحده امریکا ، تولید آلیاژهای سری ۵۰۰۰ به ویژه با درصد منیزیم بالاتر از ۲ درصد را از سال ۱۳۸۴، برای این شرکت فراهم آورده است و عنوان تنها تولیدکننده این محصولات (با بالای ۲ درصد منیزیم) در کشور، یکی دیگر از افتخارات و توانایی‌های منحصربه‌فرد این شرکت است. این محصولات در صنایع مختلف از قبیل صنایع غذایی، صنایع نفت و گاز، صنایع خودرو، صنایع الکتریکی، صنایع ریلی (واگن قطارهای شهری) ، مخازن و… کاربرد دارند. این سری آلیاژی شامل آلیاژهای مختلفی است که از پرکاربردترین آن‌ها، آلیاژهای ۵۰۵۲ و ۵۷۵۴ هستند.
ظرفیت تولید این شرکت چه میزان بوده و چند درصد آن فعال است؟
ظرفیت تولید کارخانه نورد آلومینیوم بین ۱۵ هزار الی ۲۴ هزار تن بر مبنای نوع سفارش متغیر بوده که در سال جاری علی‌رغم مشکلات موجود، با بیش از ۸۰ درصد از ظرفیت تولید خود مشغول به کار است.
در سال ۱۳۹۹ وضعیت تولید در شرکت نسبت به سال ۱۳۹۸، علی‌رغم مشکلات شدیدی که در زمینه تحریم، نوسانات نرخ ارز و همه‌گیری ویروس کرونا بر کشور حاکم بود، شرایط بهتری داشت و رشد ۱۰ درصد را در تولید داشته‌ایم. یکی از دلایل رشد تولید، محدودیت در واردات در سال ۱۳۹۹ بوده که این خود نشانگر این است که در سال‌های گذشته حمایت مطلوب و کاملی از تولید داخلی به عمل نیامده و در جایی که تولیدکننده داخلی توان تامین کالا با کیفیت مناسب و پوشش بازار داخلی را داشته، دولت اجازه واردات کالا از کشورهای خارجی را با تعرفه پایین صادر کرده است!
ما توانستیم نیاز بازار داخلی را در محصولات کاملا تخصصی در صنعت ساختمان یا صنعت خودرو (رادیاتورسازی) به خوبی پاسخگو باشیم. به عنوان مثال، اگر در سال گذشته ۵۰ درصد نیاز صنعت خودرو را در بخش محصولات کلد تامین می‌کردیم، امسال این سهم به بیش از ۹۰ درصد و به بالاترین درجه کیفیت محصول رسیده است. همان‌طور که ذکر شد، در سال ۱۳۹۹، بیشتر تمرکز ما بر روی تولید در جهت تامین بخش‌های صنعتی و مصرف‌کنندگان نهایی صنعت خودروسازی، صنایع الکتریکی ، صنایع ساختمانی و لوازم خانگی بوده است.
وضعیت فروش شرکت نورد آلومینیوم در بازارهای داخلی و خارجی را چگونه ارزیابی می‌کنید و با چه چالش‌هایی در این زمینه مواجه هستید؟
متاسفانه از شروع همه‌گیری کرونا و توام شدن آن با تحریم، شرایط فروش برای کلیه واحدهای تولیدی فعال در کشور بسیار سخت شده است. توقف یا کاهش فعالیت‌های عمرانی به دلیل نوسانات قیمت و همه‌گیری ویروس کرونا، همه دست در دست هم دادند تا مشکلات تولیدکنندگان در فروش محصولات دوچندان شود. از ابتدای سال جاری تاکنون، حتی به اندازه یک هفته نیز محصولات آلومینیومی ثبات قیمتی نداشته و افزایش یا کاهش قیمت‌ها به دلیل نوسانات نرخ ارز، امکان فروش محصولات را برای ما و سایر تولیدکنندگان با مشکل مواجه نموده است.
علی‌رغم تمامی مسائل و مشکلات، این شرکت با توجه به توان تولید محصولات خاص، کمک شایانی در حفظ صنایع وابسته به خودروسازی ، پتروشیمی ، ساختمانی ، لوازم خانگی و… نموده است. تهدید تحریم، فرصت مناسبی در جهت ایجاد اعتماد دو چندان صنایع به این شرکت اعطا کرد و این امر باعث شد تا ظرفیت‌های اساسی شرکت که گاهی به مصارف عمومی اختصاص داده شده بود به تولید محصولاتی با ارزش افزوده بیشتر همچون ورق کلد، تسمه‌های خاص، انواع پلیت و… تعلق یابد که ضمن جلوگیری از واردات کالاهای مشابه تولیدات شرکت، مانع از ارزبری در شرایط تحریم شد و همچنین نیاز صنایع پاییندستی و کارخانجات داخلی را نیز پوشش‌دهی کرد.
برخی تولیدکنندگان پاییندستی که مواد اولیه مورد نیاز خود را از بازار داخلی خریداری می‌کردند، در استفاده از بعضی از مواد اولیه به علت افزایش قیمت آلومینیوم، مجبور به کاهش مصرف شده‌اند. با این اوصاف، همچنان تقاضا برای محصولات آلومینیومی در بازار بیشتر از تولید آن است که به همین دلیل، در موارد خاص واردات همچنان انجام می‌شود. متاسفانه در شرایط کنونی تحریم، با توجه به مشکلات جابه‌جایی ارز علی‌رغم اینکه پتانسیل خوبی برای صادرات وجود دارد، فروش صادراتی محدود شده است. ضمن اینکه حمایت هدفمند توسط دولت از صادرکنندگان انجام نمی‌شود و تولیدکنندگان جهت حضور در بازارهای بین‌المللی با چالش‌های زیادی مواجه هستند.
خط رنگ پودری تمام اتوماتیک که به کارخانه اضافه شده است، دارای چه ویژگی‌هایی است؟
خط رنگ پودری جدید با به‌روزترین تکنولوژی در شرکت نورد آلومینیوم به تازگی راه‌اندازی و برای خرید و انتقال آن نیز هزینه سنگینی پرداخت شده و در منطقه منحصربه‌فرد واقع شده است. در ابتدای خط، عملیات شست‌وشو (چربی‌گیری و سپس کروماته) به صورت تمام اتوماتیک پاششی انجام شده و پس از عبور از خشک‌کن، عملیات پاشش رنگ دو طرفه بر روی ورق‌ها صورت می‌گیرد و در نهایت، ورق رنگ شده وارد کوره پخت شده و محصول نهایی از انتهای خط خارج می‌شود. سرعت این دستگاه ۲.۵ متر بر دقیقه بوده و قابلیت رنگ کردن ۳۰۰ الی ۵۰۰ تن ورق را در ماه (بسته به ضخامت) دارد؛ به بیان دیگر این خط توان رنگ کردن ۱۱۰ برگ ورق آلومینیوم با عرض دو هزار و ۵۰۰ میلی‌متر در ساعت را دارا است. در ضمن، بعد از تکمیل عملیات پوشش‌دهی و رنگ، محصول در تمام تست‌های استاندارد مرتبط با رنگ، نمره قابل قبولی دریافت می‌کند. از قابلیت‌های دیگر این دستگاه، امکان تعویض سریع رنگ است و همچنین رنگ بر روی ضخامت‌های مختلف ورق قابل اعمال است.
اجرای این پروژه از زمان تصمیم‌گیری تا راه‌اندازی کامل خط بیش از یک سال به طول انجامید که دلیل آن مشکلات ناشی از تحریم و تامین ارز مرتبط با این خرید بوده است. نصب و راه‌اندازی این خط به صورت کامل توسط کارشناسان خارجی صورت پذیرفت و آموزش‌های لازم نیز توسط آن‌ها به متخصصین شرکت داده شده است. با شروع تولید، این امکان برای شرکت فراهم شده تا محصولات رنگی با بالاترین کیفیت به بازارهای داخلی و صادراتی عرضه شود.
چه طرح‌های توسعه‌ای در دستور کار خود دارید؟
ماشین‌آلات به‌روز، تجهیزات مدرن و استفاده صحیح از آن، زیربنای توسعه در صنعت کشور است و بدون شک پیشرفت تولید، صنعت و راه‌یابی به بازارهای بین‌المللی بدون استفاده از تکنولوژیهای جدید و نیروی انسانی متخصص و کارآمد، حتی با سختی فراوان نیز، محقق نخواهد شد. طرح‌های توسعه‌ای در شرکت‌های تولیدی منجر به تولید با حجم بیشتر و کیفیت بالاتر و همچنین باعث توزیع بهتر هزینه‌های سربار و کاهش ضایعات در محصول نهایی می‌شود.
بازسازی و نوسازی خطوط اصلی شرکت با تکنولوژیهای روز در جهت ارتقا کیفی و کنترل بیشتر ضایعات از مهم‌ترین و اساسی‌ترین اهداف این گروه تولیدی است. بر اساس استعلام‌های به عمل آمده، این فرایند نیاز به تامین ارز چندین میلیون یورویی دارد که با وضعیت نقدینگی موجود در صنعت، عملا بدون کمک‌های دولتی و بانکی اقدامی غیر ممکن به نظر می‌رسد.
برنامه‌ریزی شرکت نورد آلومینیوم، اضافه کردن ماشین‌آلات جدید و مدرن برای افزایش میزان تولید و گسترش سبد تولید است ولی از طرفی با توجه به محدودیت ارتباطات بین‌المللی در شرایط تحریم و سمت دیگر مشکلات جابه‌جایی ارز، این کار با سختی‌های فراوانی قابل انجام است. با همه این مشکلات، به همت مهندسین شرکت و استفاده از متخصصین داخلی در سال ۱۳۹۹، برای نوسازی دستگاه‌های قدیمی و فرسوده و همچنین خرید دستگاه‌های رنگ و برش با تکنولوژی روز و مدرن اقدامات لازم انجام شده است.
علاوه‌براین، در دو سال گذشته نسبت به راه‌اندازی خطوط فرم‌دهی و برش‌های جدید با همت مهندسین توانمند این شرکت، کارهای مفیدی انجام شد که منجر به رشد صادرات و ارز آوری و همچنین از طرفی با جذب نیروهای متخصص جدید زمینه افزایش اشتغال در شرکت ایجاد شد.
چه محصولات آلومینیومی به طور کامل وارداتی است و امکان تولید آن در کشور وجود دارد؟
در خصوص آلومینیوم کلد با تعامل و همکاری بیشتر صنایع خودروسازی می‌توان واردات را به حداقل میزان ممکن رساند. در دو سال گذشته این مهم به خودروسازان و مسئولین امر ثابت شد و عملا تحریم‌هایی که مانع از واردات شده بود، باعث ایجاد اعتماد به شرکت نورد آلومینیوم شده و این گروه تولیدی نیز در جواب اعتماد مشتریان، گام‌های استواری در تامین نیاز آن‌ها برداشته است.
به غیر از آلیاژهای خاص که نیاز به خرید تجهیزات مدرن دارد، با ماشین‌آلات موجود، انواع ورق آلومینیومی در این شرکت قابل تولید است و صرفا اعتماد و حمایت مسئولین و مشتریان محترم می‌تواند این خودباوری را به نتیجه مطلوب برساند.
لازم به ذکر است در حال حاضر مواد اولیه تولید قوطی آلومینیومی نوشابه به صورت کامل از طریق واردات تامین می‌شود که هنوز در بازار داخل ماشین‌آلات لازم جهت تولید این محصول فراهم نشده و یکی از برنامه‌های شرکت نورد آلومینیوم نیز راه‌اندازی خطوط مرتبط به تولید مواد اولیه قوطی آلومینیومی بوده که در دستور کار قرار گرفته است.
ارزیابی شما از وضعیت صنایع پاییندستی آلومینیومی کشور چیست؟
صنایع پاییندستی آلومینیوم بسیار با اهمیت بوده و عامل ایجاد اشتغال و ارزش افزوده و گرداننده چرخ صنعت و اقتصاد است. طبق آمار، عرضه شمش آلومینیوم در سال جاری در بورس کالا افزایش یافته و با توجه به اینکه صادرات شمش آلومینیوم در شرایط تحریم محدود شده است، در حال حاضر خوشبختانه صنایع پاییندستی با بحران تامین مواد اولیه مواجه نیستند.
از طرفی، با توجه به اینکه واردات محصولات آلومینیومی نیز به کشور کاهش یافته، این فرصت برای صنایع پاییندستی ایجاد شده است تا بتوانند فعالیت‌های تولیدی خود را افزایش دهند. مواد اولیه تولید شده در کشور، مصرف داخلی را پوشش می‌دهد و بیشتر صنایع پاییندستی آلومینیوم با بیش از نیمی از ظرفیت در حال تولید هستند و توانایی تامین بخش عمده‌‌‌‌‌‌ای از بازار داخلی را دارند.
علی‌رغم پتانسیل‌هایی که در صنایع پاییندستی با امکان سودآوری مناسب وجود دارد، تاکنون صنایع پاییندستی نتوانسته‌‌‌اند مسیر توسعه را به درستی بپیمایند که یکی از دلایل این امر، نوسانات شدید نرخ مواد اولیه در بازار داخلی در دو سال گذشته بوده که شرکت‌های تولیدی را با چالش‌های فراوانی مواجه کرده است. جهت فائق آمدن به این مسائل، تولید داخلی نیازمند حمایت‌هایی نظیر «ایجاد ساختار حمایتی لازم برای صادرات صنایع پاییندستی»، «حمایت‌های تعرفه‌ای واردات محصولاتی که در مواردی تولیدکنندگان داخلی توان تامین بازار را دارند»، «اعطای تسهیلات بانکی به تولیدکننده‌های داخلی با نرخ مناسب جهت خرید مواد اولیه و به‌روزرسانی تجهیزات و ماشین‌آلات» و «همراهی بیشتر سازمان‌های مالیاتی با تولیدکنندگان» از سوی نهادهای ذی‌ربط است.
سخن آخر…
حمایت از تولید با شعار امکان‌پذیر نیست. تولیدکننده در خط مقدم دفاع از پول ملی و استقلال اقتصادی کشور، در جنگی نا برابر قرار دارد و در جایی که نیاز به حمایت مادی و معنوی دولت است، نباید مورد بی مهری قرار گیرد. با مقایسه‌ای ساده میان سیاست‌های حمایتی سایر کشورهای توسعه‌یافته، در حال توسعه و ایران می‌توان فهمید روش موجود در تعامل با واحدهای تولیدی، علاوه بر هدر دادن توان مولد کشور، باعث ایجاد صدمات فراوانی بر پیکره تولید شده است.
قطع سیاست‌های حمایتی صادراتی از قبیل جوایز صادراتی، تشدید برخوردهای قهری مالیاتی با تولید کننده و… باعث هدر رفت منابع مادی و معنوی این شرکتها شده و به طور کلی با این رویه، نمی‌توان امکان توسعه و پیشرفت را برای واحدهای تولیدی متصور بود. برای ایجاد ساختار مناسب، نیازمند تغییر در دیدگاه حمایت از تولید به صورت کلان هستیم.
