راه‌آهن، آرزوهای فولاد را بر باد می‌دهد؟!
در حالی این روزها فولادسازان در سودای ۵۵ میلیون تنی کردن تولید فولاد به سر می‌برند که نقص زیرساخت‌های اساسی معدن از جمله آب و راه‌آهن می‌تواند جلوی تحقق اهداف مشخص شده را بگیرد.
به گزارش ایسنا، با وجود این‌که گام‌های بلندی در تولید فولاد و تکمیل زنجیره فولادی کشور برداشته شده است که از جمله آن می‌توان به افزایش ظرفیت تولید ۱۷.۵ میلیون تن گندله و ۱۹ میلیون تن کنسانتره اشاره کرد و همچنین آمارها نشان می‌دهد صادرات فولاد کشور می‌تواند تا پایان سال به هشت میلیون تن برسد، ابهاماتی درباره تحقق اهداف فولادی برنامه چشم‌انداز وجود دارد.
موضوعی که در رسیدن تولید ۵۵ میلیون تن فولاد تا سال ۱۴۰۴ وجود دارد، این است که باید ۴۰ درصد این رقم یعنی نزدیک به ۲۳ میلیون تن از مواد تولید شده به بازارهای صادراتی ارسال شود که این رقم به این معناست که براساس برآوردها باید شبکه ریلی کشور ظرفیت جابجایی ۱۱۰ میلیون تن کالا را ایجاد کند.
بنابر اظهار کارشناسان دو موضوع تامین آب و ایجاد شبکه ریلی ایده‌آل مهم‌ترین معضلات بخش معدن است، چراکه نیاز زیرساختی مانند برق را می‌توان از طریق احداث یک نیروگاه در همان مجتمع فولادی برطرف کرد، اما بحث تامین آب مجتمع‌های بزرگی مانند سنگان یا مجتمع‌های فولادی استان یزد نیاز به یک سرمایه‌گذاری عظیم دارد.
به گفته مدیرعامل شرکت ملی فولاد، توسعه بخش زیرساخت معدن و صنایع معدنی که شامل نیازهای مربوط به راه، آب، برق و گاز می‌شود نیاز به ۱۵ میلیارد دلار سرمایه خارجی دارد که باید از طریق فاینانس تامین شود.
کارشناسان معتقدند که رقم اعلام شده برای زیرساخت‌ها گرچه واقعی اما در مجموع بلندپروازانه است؛ به‌طوری که شاید بتوان دستیابی به آن را تقریبا ناممکن دانست.
دلیل ناممکن دانستن جذب چنین سرمایه‌ای این است که براساس اظهارنظر فعالین معدنی و کارشناسان اقتصادی دولت نمی‌تواند برای این حجم از سرمایه ضمانت‌نامه صادر کند، چراکه منابع لازم برای تامین مالی آن را در اختیار ندارد و مجموعه‌ای مانند سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) هم بنیه مالی لازم برای حمایت از چنین طرح‌هایی را ندارد.
حتی پیشنهادی هم که در این رابطه مطرح می‌شود تشکیل کنسرسیوم‌های بزرگ بخش خصوصی برای رسیدن به سرمایه مورد نیاز است، ولی به گفته کارشناسان با توجه به وضعیت کنونی بانک مرکزی و دارایی‌های بخش خصوصی در مجموع می‌تواند دولت را نهایتا به صدور یک میلیارد دلار ضمانت‌نامه راضی کند.
حل معضل راه برای حمل مواد معدنی، موضوعی است که حتی پیشنهاد انجام مذاکره آن در سطح وزاری صنعت، معدن و تجارت و زاه وساختمان نیز مطرح شد اما به نظر نمی رسد که این مذاکرات هم نان و آبی برای توسعه شبکه ریلی کشور داشته باشد. چرا که در این میان طرح هایی مطرح می‌شود که نمی‌توان آن را عملیاتی دانست. به عنوان مثال از جمله این طرح ها افزایش عوارض جاده ها برای ایجاد منابع مالی توسعه ریل بود که کارشناسان اعتقاد دارند که این قبیل طرح ها نه مورد تایید هیات دولت قرار می‌گیرد و نه مورد تایید مجلس شورای اسلامی.
این توسعه نامتقارن ظرفیت تولید زنجیریه فولادی و زیرساخت ها، می‌تواند در نهایت باعث شود حد اقل تا زمان مشخص شده برای اهداف فولادی یعنی سال ۱۴۰۴ نتوان به اهداف ۵۵ میلیون تنی دست پیدا کرد؛ مگر این که در این میان دولت تصمیمات ویژه ای برای این موضع اتخاذ کند.
