دستگاه‌های بسته آزمایشگاهی؛ اشتباه سیستماتیک سیاستگذاری و رگولاتوری
بهروز حاجیان طهرانی در نشستی خبری درباره میزان حمایت‌های دولت از صنعت بیوتکنولوژی توضیح داد: دولت همیشه سد راه بوده است. خیلی از ساختارهایی که برای حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان تشکیل شده است، بانی آنها دولت بوده است اما به غیر از معاونت علمی و فناوری رئیس‌جمهوری از بخش دیگری از دولت حمایتی از صنایع هایتک و بیوتکنولوژی ندیده‌ایم. ساختارهای کشور همواره مبتنی بر واردات بوده و پول نفت همیشه صرف واردات کالاهای برند شده و رغبتی برای حمایت از تولید داخل وجود نداشته و طی همه این سال‌ها حمایت از تولید داخل به عنوان یک شعار باقی مانده است. فقط شاهد پشتکار شرکت‌های دانش‌بنیان که طی چند سال اخیر شکل گرفتند و حمایت‌های معاونت علمی و فناوری رئیس‌جمهوری بودیم که باعث شده ساختاری خوبی در کشور در این صنایع شکل بگیرد و از کشورهای مشابه جلوتر باشیم اما باید بدانیم که ضرباهنگ توسعه فناوری در دنیا بسیار بالاست و اگر رگولاتور و دولت را نتوانتیم با خودمان همراه کنیم، محکوم به فنا خواهیم بود؛ بنابراین نقش انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان محصولات بیوتکنولوژی پزشکی ایران بسیار مهم است تا دولت و رگولاتور را با خودش همراه کند.
وی درباره اظهارات اخیر آزمایشگاه‌داران مبنی بر اینکه آزمایشگاه‌ها مجبور به تهیه کیت‌های قاچاق شده‌اند و کیفیت کیت‌های تولید داخل در حد بالایی نیست، توضیح داد: در کشور ما اساسا پول نفت صرف خرید مواد، تست‌ها، کیت‌ها و داروها استفاده شده است. داروسازی در کشور ما قدمت بیشتری دارد و توانسته تا حدودی منافع تولید را تامین کند اما در حوزه آزمایشگاه‌ها پول نفت را به واردکنندگان دادند و تا جایی که می‌شد دستگاه‌هایی را وارد کردند که بسته هستند. شاید تعداد دستگاه‌های بسته در کل اروپا از تعداد این دستگاه‌ها در ایران کمتر باشد! در کشور ما بیش از پنج هزار آزمایشگاه تشخیصی پزشکی وجود دارد که ساختاری کاملا سنتی دارند. در دنیا چنین وضعیتی وجود ندارد. دنیا به سمت مگالب‌ها رفته که یک آزمایشگاه در روز تست چندین هزار نمونه را انجام می‌دهد و در این مگالب‌ها، دستگاه‌های بسته خوب جواب می‌دهند. وقتی سیستم بسته باشد، آزمایشگاه مجبور است از کیت همان شرکتی که دستگاه بسته را ساخته استفاده کند. بسیاری از آزمایشگاه‌ها سیستم‌های بسته خریده‌اند و در حال حاضر با ارز دولتی به شکل قطره چکانی کیت این دستگاه‌ها تامین می‌شود و در صورت قطع ارز دولتی هم قیمت این کیت‌ها حدود پنج برابر گران‌تر خواهد شد که طبیعتا با تعرفه بیمه در آزمایشگاه‌ها همخوانی ندارد.
عضو هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان محصولات بیوتکنولوژی پزشکی ایران افزود: واردکننده کیت نمی‌تواند از ارز نیمایی استفاده کند چون در فهرست ارز نیمایی نیست و مجبور است ارز دولتی بگیرد و چون ارز دولتی هم نیست، کمبود ایجاد می‌شود. کمبود که ایجاد می‌شود، آزمایشگاه‌ها به دنبال کیت‌های قاچاق می‌روند و همیشه هم فرصت‌طلب‌هایی هستند که از طریق قاچاق از مرزهای ترکیه و عراق این کیت‌ها را وارد می‌کنند و آزمایشگاه‌ها نیز عملا مجبور به خرید از آنها خواهند بود. این در حالیست که سلامت و زنجیره سرد این کیت‌ها مشخص نیست و استفاده از آنها می‌تواند عوارض جدی داشته باشد.
وی عنوان کرد: امسال علیرغم شعار حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان، ما به عنوان تولیدکننده هنوز پشت در اخذ ارز اولویت‌دار گیر کرده‌ایم و حتی درخواست ارز نیمایی هم که می‌کنیم به ما نمی‌دهند و عملا جلوی تولید را گرفته‌اند و کمبود تشدید شده است. به نظر می‌رسد کسی در ساختار دولت به فکر حل این مشکلات نیست. انجمن‌ها می‌توانند به دولت کمک زیادی کنند اما در این دولت نسبت به دولت قبلی استقبال از بخش خصوصی کمتر شده است و تصمیمات به صورت سلیقه‌ای گرفته می‌شود.
حاجیان طهرانی تاکید کرد: در مورد کیت‌های آزمایشگاهی ارز دولتی حدف نشده اما چون بودجه‌ای در این زمینه دیده نشده است، ارزی اختصاص نمی‌دهند و کمبود ایجاد شده است. ضمن اینکه دستگاه‌های بسته با کیت‌های تولید داخل کار نمی‌کنند و در حال حاضر هزاران دستگاه بسته در کشور داریم. خرید این دستگاه‌ها اشتباه سیستماتیک سیاستگذاری و رگولاتوری از روز اول بوده است.
