تحمیل هزینه ۲ هزار میلیارد تومان اخذ عوارض نیم درصدی آب مجازی به صادرکنندگان آبزیان
دکتر «علی‌اکبر خدایی»، دبیرکل اتحادیه تولید و تجارت آبزیان گفت: «از سال ۷۶ که این اتحادیه با عنوان اتحادیه صادرکنندگان آبزیان ایران در اتاق بازرگانی ایران ثبت شد، در جهت کمک به صادرات آبزیان کوشیده است تا به رسالت اخلاقی و حرفه‌ای خود به عنوان یک تشکل ملی عمل کند.»
وی در اشاره مختصر به موقعیت زمانی شکل‌گیری این اتحادیه اظهار کرد: «از آنجا که اعضای این اتحادیه به تدریج در کنار صادرات در زمینه واردات و تولید صنعتی نیز فعالیت داشتند، پس از بحث و بررسی فراوان سرانجام در سال ۱۳۹۶ با تصویب مجمع عمومی به اتحادیه تولید و تجارت آبزیان تغییر نام داده شد.»
خدایی عمده فعالیت اعضای این اتحادیه را تولیدات صنعتی آبزیان، واحدهای فرآوری و بسته بندی آبزیان، صنایع کنسرو، ادوات صیادی، تولید تجهیزات و مکانیزاسیون مانند دستگاه‌های هواده و اخیرا پرورش ماهی در قفس برشمرد و در زمینه مورد آخر نیز گفت: «پرورش دهندگان ماهی در قفس مشکلات بسیاری دارند که در موقعیت دیگری جای واکاوی و رسیدگی خبری جداگانه‌ای دارد؛ اما با پیوستن این دسته از فعالان به اتحادیه تولید و تجارت آبزیان که در قالب کمیته پرورش ماهی در قفس به مشکلات اعضاء رسیدگی خواهند کرد، امید است تا متولیان امر مسائل این عزیزان را مورد رسیدگی قرار دهند.»
لزوم استفاده از ظرفیت پرورش ماهیان آب‌های شور و لب شور
وی در خصوص عمده‌ترین مشکلات مشترک اعضای اتحادیه تولید و تجارت آبزیان که در فرایند توسعه و رونق کسب و کار دست و پاگیر بوده‌اند افزود: «با وجود ظرفیت‌های کنونی آب‌های پشت سدهای کشور و رودخانه‌ها و کم آبی در حوزه آب شیرین، باید تولید آبزیان کشور به سمت ماهیان آب شور و لبشور حرکت کند؛ کما اینکه در حوزه پرورش میگو، سالانه سطح زیرکشت و صادرات آن در حال افزایش هست.»
خدایی مصرف سرانه پایین آبزیان در داخل کشور را که برخلاف سایر نقاط جهان با ۲۰ کیلوگرم در سال حدود ۱۰ تا ۱۱ کیلوگرم است دارای فاصله عنوان و خاطرنشان کرد: «اگرچه نباید این نکته را نیز نادیده گرفت که در سال ۵۷ خورشیدی مصرف سرانه آبزیان در ایران فقط یک کیلوگرم در سال بود که در همان هنگام در جهان ۱۰ کیلوگرم بوده است و به لحاظ مقایسه نسبت یک به ده آن سال به یک دوم ارتقاء یافته است که گویای رشد خیلی‌خوب بوده است. در عین حال نباید رویکرد ما صرفا صادراتی باشد، اما با وجود بازار صادراتی خوب، مردم هم باید به محصولات ما اقبال نشان دهند و از این گوشت سالم که به کمیّت و کیفیت زندگی آنها غنا و ارزش می‌بخشد، بیشتر استفاده کنند.»
صادرات آبزیان ایران به ۵۷ کشور جهان
دبیرکل اتحادیه تولید و تجارت آبزیان با اعلام اینکه در سال جاری به ۵۷ کشور صادرات داشته‌ایم گفت: «البته برای افزایش رونق مصرف داخل نیز باید رویکرد افزایش فرهنگ‌سازی و مصرف را داشت؛ کما اینکه این امر نیز منافاتی با رونق صادرات ندارد و در این صورت ظرفیت صادراتی نیز افزایش خواهد داشت.»
خدایی یکی دیگر از موانع و مشکلات را ممانعت غیرکارشناسی و بدون توجیه از پرورش ماهی تیلاپیا عنوان کرد که خاص آب‌های شور و لب شور است و امکان توسعه دارد و باید از فضاسازی مباحث سیاسی و ادعاهای واهی علیه پرورش ماهی تیلاپیا پرهیز کرد.
رشد ۱۵ درصدی وزنی و ۶۰ درصدی ارزشی صادرات آبزیان
خدایی در خصوص مقایسه صادرات هفت ماهه سال ۱۴۰۱ با ۱۴۰۰ به استناد آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران گفت: «مجموع آبزیان ایران اعم از آبزیان دریایی،میگو، قزل‌آلا، ماهیان گرمابی، خاویار، کنسرو ماهی تون، ماهیان زینتی و خوراک و مکمل در همین بازه زمانی از حدود ۷۶ هزار تن به ارزش ۱۰۹ میلیون دلار به حدود ۸۸ هزار تن به ارزش بیش از ۱۷۲ میلیون دلار ارتقاء یافته است که رشد ۱۵ درصدی وزنی و ۶۰ درصدی ارزشی را نشان می‌دهد.»
وی با استقبال از برخی راهکارهای اتخاذ شده از سوی دولت جدید، به رونق صادرات آبزیان به عنوان یکی از توفیقات قابل‌ملاحظه اشاره کرد و گفت: «افزایش کشورهای مشتری آبزیان ایران نتیجه همکاری و مساعدت چندجانبه اعضای اتحادیه، سازمان‌های شیلات و دامپزشکی به عنوان ارگان‌های زیرمجموعه جهادکشاورزی بوده است.»
دبیرکل اتحادیه تولید و تجارت آبزیان با اشاره به اهمیت حمایت از صادرکنندگان به عنوان سربازان جبهه جنگ اقتصادی، خواستار تسهیل‌گری فعالیت بدون دردسر صادرکنندگان از مسیرهایی شد که دشمنان جمهوری اسلامی ایران متوجه کانال‌های انتقال ارز ناشی از مشکلات ناشی از تحریم‌ها نشوند.
اشتغال ۲۶۰ هزار نفر در صنعت شیلات به صورت مستقیم
خدایی در رابطه با تعداد اشتغال‌آفرینی صورت گرفته در حوزه آبزیان نیز گفت: «کل مجموعه شیلات اعم از صید، فرآوری و … حدود ۲۶۰ هزار نفر را مستقیم شاغل کرده است که در این میان ۵۰ درصد نیروهای واحدهای فراوری و صنایع کنسرو و بخش‌های آموزشی و تحقیق و توسعه، بانوان هستند.»
دبیرکل اتحادیه تولید و تجارت آبزیان با بیان اشتغال متخصصان، کارشناسان، دامپزشکان و فعالان حوزه محیط زیستی در بخش آبزیان به اهمیت تغییر رویکرد متولیان امر در صور مجوز راه‌اندازی واحدهای شیلاتی اشاره کرد و گفت: «از آنجا که اقتصاد ما خرد است و واحدهای آبزیان کشورمان کوچک هستند این مساله به لحاظ قیمت تمام شده به تولیدکننده و صادرکننده لطمه می‌زند. کما اینکه وقتی کشور ما در تولید قزل‌آلا اول است، اما در بهترین مقدار ۴ هزار تن از ۱۵۰ هزار تن تولید صادرات رخ داده است.»
اهمیت تقویت زنجیره ارزش با رویکرد کاهش هزینه تمام شده
خدایی در این رابطه به اهمیت تقویت زنجیره ارزش تاکید کرد و خواستار تغییر باور همه فعالان از خردنگری به کلان‌اندیشی شد و گفت: «به طور نمونه در میگو قبلا مزارع ۲۰ هکتاری طراحی شده بودند که سبب شده قیمت تمام شده بالا برود، لذا هم اکنون راهکار فعالیت جمعی این واحدها در قالب همکاری‌های چند واحد پرورشی با مدیریت واحد به کار گرفته شده که موجب تولید یکنواخت‌تر با هزینه سربار کمتر شده است. از دولت می‌خواهیم این تجربه را حمایت کند و در سایر بخش‌های شیلاتی نیز تسرّی دهد. این خیلی خوب است که صندوق بیمه محصولات کشاورزی و بانک کشاورزی از این مدل حمایت کنند.»
تحمیل غیرکارشناسی هزینه ۲ هزار میلیارد تومانی اخذ عوارض نیم درصدی آب مجازی از آبزیان صادراتی
دبیرکل اتحادیه تولید و تجارت آبزیان در بخش دیگری از این گفتگو در خصوص مشکل مطرح شده نزد وزیر جهادکشاورزی در مراسم افتتاحیه ششمین نمایشگاه بین‌المللی شیلات، آبزیان، ماهیگیری، غذاهای دریایی و صنایع وابسته مبنی بر اخذ عوارض نیم درصدی آب مجازی از آبزیان صادراتی گفت: «این عوارض در اسفند ماه ۱۴۰۰ از سوی قانونگذار با هدف مدیریت صادرات محصولات آب‌بر و بدون مشورت با بخش خصوصی صورت گرفته بود اما با وجود همدلی وزیر جهادکشاورزی در مکاتبات شهریورماه ۱۴۰۱ و حتی رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی، اصلاح این امر منوط به تصمیم شورای سران قوا یا تجدیدنظر در بودجه ۱۴۰۲ شده است.»
دبیر اتحادیه تولید و تجارت آبزیان هزینه تحمیل شده ناشی از اخذ نیم‌درصدی عوارض آب مجازی به صنعت آبزیان را حدود ۲ هزار میلیارد تومان اعلام و اضافه کرد: «این در حالی است که آب، تنها بستر طبیعی حیات و زندگی آبزیان است و ماهی یا میگو در آب زندگی می کند نه آن که آب را مصرف کند و لذا نگاه مشابه برخی محصولات آب‌برنظیر هندوانه و خربزه به آبزیان صادراتی، کارشناسی شده نیست.»
خدایی با بیان اینکه اخذ همین نیم درصد عوارض آب مجازی از آبزیان صادراتی در رقابت جهانی تعیین‌کننده خواهد بود و توان بازاریابی ما را در رقابت با رقبا کاهش خواهد داد، افزود: «در حالی که پول صادرکنندگان ماه ها بعد از صدور وصول می‌شود، ولی دولت (گمرک) در همان لحظه صدور پول خود را وصول می‌کند و میلیاردها تومان از نقدینگی صنعت را میبلعد.»
دبیرکل اتحادیه تولید و تجارت آبزیان ضمن تشکر از تمام متوّلیان برگزاری ششمین نمایشگاه شیلات که با وجود تجربه کمتر آن نسبت به سایر نمایشگاههای بخش کشاورزی، استقبال خوبی از آن شد، این رویداد را فضایی دانست که همه فعالان در آن همدیگر را پیدا می‌کنند.
