راهنمای عملی برای مدیران منابع انسانی(بخش سوم)

برنامه کارکنان

در این یادداشت به مفاهیم و فرایند های برنامه کارکنان خواهیم پرداخت. خواه بزرگ، خواه کوچک؛ خواه خرد، خواه کلان؛ و خواه جاه طلبانه یا خواه ساده، در نهایت هر کسب و کاری نیاز به برنامه ای جهت مسائل مربوط به کارکنان خود دارد. به عنوان مدیر منابع انسانی، برنامه مذکور در مورد چگونگی تمرکز شما بر جایگاه خود به عنوان مدیر منابع انسانی، و ایضاً تیم منابع انسانی است. فی الواقع، این برنامه در مورد چگونگی ارتباط شما با سازمان و مسئولیتی است که بر عهده می گیرید. به عبارت دیگر، این برنامه در مورد چگونگی ارزیابی عملکرد و نتایج، و سپس بیان عملکرد و موفقیتتان است.

به طور عام، دو گروه برنامه در سازمان ها وجود دارد: برنامه های اجرائی و عملیاتی، و برنامه های استراتژیک. توجه داشته باشید که عطف به این اصل، استراتژی کارکنان و استراتژی کسب و کار نه تنها متفاوت و مجزا نیستند بلکه به طور پیوسته ای در هم پیچیده و بافته شده اند. حتی اینگونه می توان استدلال کرد که شما به عنوان مدیر منابع انسانی اساساً نیازی به یک استراتژی جداگانه جهت پرسنل سازمان ندارید، به طوریکه می توانید به سادگی شمایل کلی استراتژی سازمان را در نظر گرفته، سپس برنامه ها و فعالیت های کارکنانتان را همسو سازید. به طور کلی، همه فرایندها با هدف گذاری های کلان و کلی آغاز می گردد؛ این اهداف می بایست از اهداف کلی سازمان استخراج شده و از آن ها پشتیبانی کند. نکته مهم در این فرایند مفهوم مالکیت است. واحد منابع انسانی می بایست برنامه کارکنان را خود طراحی کرده و خود آنرا تکمیل کند، در حالیکه فعالیت کارکنان مسئولیت همه کارکنان است، چه فرهنگ سازمانی باشد، چه رهبری و تعهد، همه این ها مسائلی هستند که در حیطه مسئولیت هر رهبر و مدیری قرار دارند و نه فقط واحد منابع انسانی. توجه کنید که در این یادداشت در مورد برنامه کارکنان بحث خواهیم کرد نه در مورد برنامه واحد منابع انسانی. یقیناً موضوعاتی در برنامه کارکنان وجود دارد که ویژگی های منابع انسانی را دارند. ممکن است این مسائل در مورد به روز رسانی سیاست هایتان، بازبینی تامین کننده ها و یا سایر فعالیت های روزمره و معمول باشد. من معتقدم که استراتژی کارکنان بهتر است متفاوت با مسائل مذکور باشد.

با تکیه بر آنچه گفته شد، برنامه کارکنان نمی تواند به تنهایی توسط واحد منابع انسانی طراحی گردد، در حالیکه واحد منابع انسانی با دخیل نمودن همه نظرات و دیدگاه ها، وظیفه رهبری این فرایند را برعهده دارد. برای روشن تر شدن فرایند آغازین، این پرسش مهم را از شخص خودتان بپرسید: “هدف ما برای کارکنانمان چیست؟ آیا درباره افزایش تعهدشان است؟ آیا قرار است کعبه آمال متقاضیان کار شویم؟ آیا قرار است نخستین انتخاب و مقصود بنگاه های کاریابی باشیم؟ آیا قرار است به عنوان سازمانی که بر روی کارکنان خود سرمایه گذاری می کند اعتبار ببخشیم و یا به عنوان مکانی بی نظیر با اتمسفری فوق العاده جهت کارکردن شناخته شویم؟” پاسخ این پرسش ها به شما به عنوان مدیر منابع انسانی کمک خواهد کرد تا برنامه هایتان را به روشنی ترسیم کنید. به محض آنکه دریافتید مطلوب و مقصدتان کجاست، اطمینان حاصل کنید که اساسا هم اکنون کجا هستید و بر کدامین تخت نشسته اید. فاصله بین مکان فعلی و مقصد مطلوب، برنامه کارکنانتان خواهد بود؛ به همین سادگی.

برنامه کارکنان عناصر کلیدی مهمی را بر می گیرد. به طور شفاف مشخص است که چطور برنامه با اهداف کلان تر سازمان هم سو شده و آن ها را پشتیبانی می کند. این برنامه دارای اهداف مشخصی است که توسط فعالیت های شفافی حمایت و پشتیبانی می شود. علاوه بر این، چگونگی دستیابی به این اهداف نیز به روشنی تبیین شده است. همچنین برنامه کارکنان شامل منابع مورد نیاز جهت تخصیص و احیاناً هزینه ها جهت دستیابی نیز است. در نهایت در یک برنامه کارکنان استاندارد، نتایج مورد انتظار، شاخص های ارزیابی و البته نحوه ارزیابی موفقیت ها و عملکرد ها به خوبی تشریح شده است.

شروین ذاکری

کارشناس ارشد مدیریت توسعه کسب و کار