بحران بهره‌وری در تولیدکنندگان بخاری

به گزارش خبرنگار اقتصادی ایلنا، در تولید سیستم های گرمایشی به شدت عقب مانده ایم. تولید  در مقیاس پایین ، بی توجهی به نیاز بارهای هدف ، تکنولوژی فرسوده  و قدیمی، نبود واحدهای تحقیق و توسعه و عدم به کارگیری روش های نوین تولید همه عواملی است که صادقی مدیر عامل مرکز مدیریت بهره وری ایران معتقد است بهره وری در میان تولید کنندگان سیستم های گرمایشی در ایران را به شدت کاهش داده است.

او ادامه می دهد: قیمت تمام شده تولید این محصولات در ایران بسیار بالاست و تولید کنندگان برای پوشش این هزینه ها ناچارند تسهیلات با رقم های درشت از بانک ها دریافت کنند . همین مساله حاشیه سود آنها را به شدت کاهش داده و قدرت رقابت پذیریشان را در مقایسه با رقبای خارجیشان را از بین برده است.

مدیر عامل مرکز مدیرت بهره وری ایران با اشاره به اینکه ۱۰۰ نیاز بازار در  کالاهایی مانند بخاری، آبگرمکن، پکیج‌های حرارتی  از محل تولیدات داخلی تامین می شود، ادامه داد : شاید بگویید که این سیستم های گرمایشی در ایران مشتریان  و بازار خاص خودش را دارد. اما این عمر این بازارها در صورتی که تغییری در نحوه تولید  خود نداشته باشند بسیار کوتاه تر از تصورشان خواهد بود.

متن کامل گفت‌وگوی خبرنگار اقتصادی ایلنا با عباس صادقی مدیر عامل مرکز مدیریت بهره وری ایران را در ادامه می خوانید:

صنعت لوازم خانگی از صنایع قدیمی در ایران به شمار می آیند و از  قدمت برخی از آنها بیش از یک قرن سپری می شود .  با توجه به چنین قدمت طولانی آیا تولید کنندگان ایرانی قدرت رقابت با همتایان خارجی خود را دارند ؟

صنعت لوازم خانگی با قدمت ۸۰ساله در ایران فرازونشیب های فراوانی را طی نموده و از بنگاه های اقتصادی کوچک در اوایل حیات خود تبدیل به یک صنعت رو به پیشرفت شد و شرکت هایی چون آزمایش، پارس الکترونیک، آبسال، ارج، جنرال و بوتان در کشورتاسیس شد اما با تغییر و تحول های اقتصادی ایجاد شده در کشور برخی از این شرکت ها روبه زوال رفته و برخی دیگر همچنان به سختی به  فعالیت  و تولید خود را ادامه  هستند  و سعی در افزایش سهم بازار در کشور را دارند، بازاری از لوازم خانگی خارجی که سهم قابل ملاحظه ای از آن نیز کالاهای خارجی قاچاق می باشند. به اذعان فعالان این صنعت اندازه بازار لوازم‌خانگی کشور معادل ۲۰ هزار میلیارد تومان است که ۱۵ هزار میلیارد تومان آن در اختیار برندهای خارجی است. بهره‌وری پایین در میان تولید کنندگان  ایرانی به شدت نگران کننده است . در دنیای پررقابت امروز که بهره‌وری مهم‌ترین جزء رشد تولید ناخالص داخلی است، روند تغییرات بهره‌وری در تولید لوازم خانگی به ویژه  سیستم‌های گرمایشی نشان می‌دهد که اقتصاد ما در این حوزه به‌شدت عقب مانده است.

چه عواملی کارخانه های لوازم خانگی را رو به زوال قرار داده است ؟

تولید کنندگان در این صنعت با مشکلات متعدد از جمله تامین سرمایه اسناد برگشتی بانکی، قیمت تمام شده بالا مواجه هستند ، کمبود نقدینگی و قیمت تمام شده بالا سبب شده شرکت های لوازم خانگی با حاشیه سود بسیار پایین فعالیت کنند. آخرین بررسی ها نشان می دهد حاشیه سود کارخانه های تولید کننده بخاری از ۳ درصد در سال ۸۹ به ۱.۱ درصد کاهش یافته است .

البته در برخی از اقلام، تولیدات داخلی ۱۰۰ درصد نیاز کشور را تامین می باشد،کالاهایی مانند بخاری، آبگرمکن، پکیج‌های حرارتی و کولر آبی ۱۰۰ درصد تولید داخل هستند و در این اقلام واردات کمتر و یا اصلا دیده نمی شود.  اما باید شرایط نگران کننده ای را در این صنعت داریم . شاید بگویید که این سیستم های گرمایشی در ایران مشتریان  و بازار خاص خودش را دارد. اما این عمر این بازارها در صورتی که تغییری در نحوه تولید  خود نداشته باشند بسیار کوتاه تر از تصورشان خواهد بود .

دلایل کاهش حاشیه سود این شرکت ها  با وجود در اختیار داشتن بازارهای داخلی  چیست ؟

با توجه به اهمیت صنعت لوازم خانگی در کشور در ادامه شاخص های مالی و بهره وری برخی از شرکت های بزرگ کشورکه سابقه فعالیت موفق چند ده ساله دارند همچون بوتان، آبسال ، پارس خزر و برخی از شرکت های تولید کننده وسایل گرمایشی و بخاری مورد بررسی قرار گرفته است. از بررسی حاشیه سودخالص شرکت های لوزام خانگی می توان به  قیمت تمام شده بسیار بالا دراین صنعت پی برد وا طی سال های ۹۲تا ۹۴  حاشیه سود شرکت ها بسیار کاهش یافته که می توان از دلایل آن رکود حاکم بر اقتصاد کشور باشد همچنین با بررسی درصدسهم هزینه مالی در فروش باید بیان نمود که مشکل کمبود نقدینگی در این صنعت جدی است و شرکت ها جهت تامین مالی خود به موسسات مالی رجوع نموده اند ودر دو سال انتهایی مورد گزارش سهمی که از فروش خود به موسسات مالی پرداخته اند بیشتر از سهمی است که صاحب کسب وکار  از فروش محصولات خود(حاشیه سود خالص) برده است.

اما به نظر می رسد برای رونق این صنعت می بایست از تکنولوژی برتر وفناوری های به روز ، مدیریت علمی و ایجاد واحد های تحقیق و توسعه قوی  استفاده شود تا شرکت های تولید کننده لوازم خانگی بتوانند کالاهایی با ارزش افزوده بالا تولید و روانه بازار نمایند و در بازار مصرفی که عمر محصولات  کاهش پیدا کرده است و مشتری همواره به دنبال محصولات جدید می باشد شرکت های لوازم خانگی نیر باید  بتوانند پا به پای نیاز مصرف کننده پیشروند. اگر شرکت های داخلی نتوانند نیاز به محصولات جدید تر مشتری را بر طرف کنند شرکت های خارجی این نیاز را بر طرف می نمایند و کشورشاهد واردات و قاجاق بی رویه لوازم خانگی می شود.

چقدر می توان به رشد صادرات ایجاد شده دل بست ؟

با توجه به افزایش حجم صادرات لوازم خانگی طی سال‌های اخیر و همچنین بهبود روابط سیاسی و اقتصادی پس از تحریم‌ها، انتظار می‌رود نگاه به تولید به گونه‌ای باشد که بخشی از تولید حتما به صادرات اختصاص یابد و برای حضوری موفق در صادرات لوازم خانگی باید مهم ترین شاخص‌های آن یعنی کاهش مصرف انرژی در لوازم خانگی افزایش راندمان وبهره گیری از تکنولوژی روز و .. مدنظر قرار گیرد.